Zakończenie kadencji sejmu

Zgodnie z artykułem 98 Konstytucji Polski z 1997r Sejm (tak samo jak Senat) pełni kadencję na okres 4 lat. Jej upłynięcie przewidziane jest na dzień przed planowaną datą zgromadzenia się Sejmu kolejnej kadencji ( w takiej sytuacji określa się je zakończeniem zwyczajnym). Jest to gwarantem nieprzerwanego działania władzy wykonawczej sprawowanej przez Parlament Rzeczpospolitej.


Samorozwiązanie się Sejmu
W sytuacjach wyjątkowych, wyszczególnionych w przepisach prawa, możliwe jest zakończenie przed czasem kadencji pierwszej (a zarazem i drugiej) izby (tzw sposób nadzwyczajny) . Dzieje się tak po przyjęciu uchwały samego sejmu (tzw. samorozwiązanie się Sejmu – niezbędna jest do tego liczba minimum 2/3 głosów ustawowej liczby posłów – zwana inaczej większością kwalifikowaną).

Zakończenie kadencji „przed czasem” na mocy inicjatywy samego Sejmu prowadzi w rezultacie do przedterminowych wyborów, zarządzanych przez Prezydenta. Muszą one mieć miejsce najpóźniej 45 dnia od przegłosowania „uchwały o samorozwiązaniu” (art. 98 ust. 5).


Inicjatywa Prezydenta w zakresie skrócenia kadencji
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, używając przysługujących mu prerogatyw, może po obowiązkowym zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu jak i Senatu zarządzić skrócenie kadencji Parlamentu czyli zarówno Sejmu i Senatu w dwóch przypadkach.

Pierwszy z nich ma zastosowanie w przypadku gdy od dnia przedstawienia projektu ustawy budżetowej przez nowy Rząd Sejmowi upłynęło 4 miesiące a przez ten okres ustawa nie została przedłożona Prezydentowi do zatwierdzenia. Ten tryb nosi nazwę fakultatywnego ze względu na fakt, że Prezydent może (choć nie jest to obligatoryjne) w ciągu dwóch tygodni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu (a co za tym idzie i Senatu).

W drugim przypadku, gdy standardowa procedura powoływania nowego Rządu jak również 2 następne nie przyniosą finalnego rozstrzygnięcia (votum zaufania dla Rady Ministrów) dochodzi do skrócenia kadencji Sejmu w trybie obligatoryjnym (na mocy art. 155 Konstytucji).


Praktyka funkcjonowania Sejmu jeśli chodzi o zakończenie kadencji.
Po roku 89' w Polsce dwukrotnie doszło do zakończenia kadencji w trybie nadzwyczajnym.
Po raz pierwszy miało to miejsce w 1991 r. (w czasie funkcjonowania tzw. Sejmu Kontraktowego) ze względu na podjętą uchwałę Sejmu – a więc z inicjatywy samych posłów. Po raz drugi uchwała skracająca kadencję Sejmu została przegłosowana w okresie pełnienia piątej kadencji w roku 2007.

Na przestrzeni ostatnich 22 lat jeszcze 6 razy miało miejsce głosowanie nad skróceniem kadencji jednakże w tych przypadkach nie została osiągnięta kwalifikowana większość głosów.

* Szczegółowe informacje odnoszące się do funkcjonowania Sejmu wraz ze sprawozdaniami stenograficznymi można znaleźć pod adresem